Johan de Boose – Het vloekhout

Het vloekhout is een buitengewoon originele bijdrage aan de Nederlandstalige literatuur, een prachtige compositie, stilistisch ijzersterk. Aan het woord is een stuk hout dat de auteur met groot vernuft tot leven brengt. Aanvankelijk deel van een oude olijfboom, legt deze spaander een duizelingwekkende tocht af door tweeduizend jaar geschiedenis. Het stuk hout metamorfoseert op wonderlijke wijze : het wordt een deel van Christus’ kruis, twaalf eeuwen later wordt het gebruikt voor een zeldzaam Russisch Maria-icoon, het wordt zelfs een fetisj in het atelier van de schilder Malevitsj. Met dit welbespraakte stuk hout als ooggetuige komen we terecht op cruciale plekken en momenten in de Europese geschiedenis: van het Vaticaans concilie, een ontmoeting met een lijkwade in  Turijn, een Mohammedaans dispuut tot een bezoek aan het huis van Stalin en aan een concentratiekamp. Uiteindelijk wordt het meegenomen in de ruimte door een kosmonaut.

Tijdens zijn avonturen deelt het stuk hout zijn emoties, bedenkingen en inzichten met de lezer. Zo raken Dode Zeerollen, het manuscript van de Odyssee en de voorhuid van Christus met elkaar aan de praat in een duistere kamer van het Kremlin. Het boek is goed gecomponeerd met verrassende gebeurtenissen die elkaar in hoog tempo opvolgen en is meeslepend, ironisch en erudiet van toon. Stilistisch is Het vloekhout haast wellustig geschreven, lichtvoetig en ambitieus, met originele inzichten die ons doen nadenken over ons cultureel erfgoed, onze vaak donkere geschiedenis en onze eigen complexe actualiteit. Maar hoezeer onze geschiedenis ook een aaneenschakeling is van wreedheden en stommiteiten; in zijn slotalinea toont De Boose overtuigend aan dat de krachtigste bedenkingen tegen het mens-zijn het nog altijd afleggen tegen de rijkdom van onze simpele genoegens. Zoals de sensatie van heet zand onder je voeten.

Lees het volledige juryrapport.

Winnaar 2024

Shortlist 2024

Longlist 2024

archief